Week van de werkstress – Blijf mentaal in balans

Deel 3: Blijf mentaal in balans.

Om momenten van stress goed aan te kunnen is ook je geestelijke of mentale balans van wezenlijk belang. Symptomen die je bij langdurige stress op mentaal vlak kunt ervaren zijn o.a.: verminderde concentratie en focus, langzamer spreken, verstrooidheid, vergeetachtigheid, geen prioriteiten meer kunnen stellen, moeite met keuzes maken, moeite met besluiten nemen, onrust in je denken, piekeren, je meer/vaker zorgen maken, meer neigen naar zelfkritiek en negatieve gedachten.

Stress in je brein

Bij stress komen door een fysiologische reactie hormonen vrij die je lichaam klaar maken voor een reactie op de ervaren bedreiging. Ik beschreef dit in https://www.studiofeikjen.nl/week-van-de-werkstress-blijf-lichamelijk-in-balans/. Een van de stoffen die vrij komt is cortisol. Dit zorgt er o.a. voor dat je een goed humeur hebt om langere tijd te kunnen presteren. Dat lijkt een fijne bijkomstigheid van stress, als dit echter te lang aanhoudt en je te lang in de overlevingstoestand blijft ontstaat er niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk uitputting. Het zgn. gelukshormoon serotonine raakt uitgeput. Je goede humeur wordt daardoor snel minder. Een laag serotonine-niveau speelt een rol bij gevoelens van depressiviteit, angst en onrust.

Net als voor je lichaam is het voor je geest ook belangrijk dat er na stress of spanning weer tijd is voor ontspanning. Het herstel van je hormoonbalans is niet alleen belangrijk voor je lichaam, maar zeker ook voor je brein.

Mentaal in balans blijven

Aandacht: Ben jij je bewust van je gedachten? Waar richt jij (vaak onbewust) je aandacht op? Van nature is ons brein er op ingesteld ons te beschermen. Ons reptielenbrein (in de evolutie het oudste deel van het brein) is volledig geprogrammeerd op overleven. Niet meer dan dat.  Het zal altijd vanuit angst en wantrouwen reageren om ons te beschermen. Maar in ons dagelijkse  leven wordt ons leven meestal niet bedreigd. Die eerste reactie tot bescherming is dus meestal niet nodig. Toch kan het een gewoonte zijn geworden om (onbewust) vanuit wantrouwen of angst te reageren. Je ziet eerst (ook onbewust) het negatieve en blijft daar ongemerkt in hangen. De gedachten die je hebt over wat er gebeurt, maar ook over jezelf zijn dan vaak negatief. Door bewust aandacht te besteden aan je gedachten kun je hier verandering in brengen. Het is niet de bedoeling al het negatieve aan de kant te schuiven, maar kijk of je ook een positieve kant kunt vinden als er een negatief oordeel of negatieve gedachte opkomt.

Voeding:  Je brein heeft prikkels nodig om goed te functioneren, maar ook bij je brein kun je kiezen voor voeden of vullen. Waar kijk je naar op bijvoorbeeld social media, televisie of nieuws media?

Wat lees je? Daag je brein voldoende uit. Je brein herstelt als het nieuwe vaardigheden kan leren en verwerken. Dus neem nu toch de tijd om die vreemde taal te leren, gitaar te leren spelen, te leren jongleren of breien. Het werkt beter tegen stress dan niets doen.

Waar luister je naar? Muziek is een wondermiddel voor je brein. Het ontspant, het inspireert en het regenereert je brein. Kies regelmatig voor muziek bij je werkzaamheden of activiteiten. (Uit uitgebreid onderzoek is de top 10 van meest relaxte muziek aller tijden samengesteld! https://www.youtube.com/playlist?list=PLrowj9iJZi4W8VGclFqEm3sLbB45ztOh-). Ook lichaamsbeweging is goed voor je brein. Dus na een dag beeldschermwerk is op de bank ploffen en een serie bingen niet echt ontspanning voor je geest, het is vulling. Kies bewust voor voeding voor je brein.

Rust: Net als voor je lichaam is rust ook van belang voor je brein. Neem de tijd om af en toe een poosje uit het raam te staren, bij voorkeur naar natuur. Neem regelmatig de tijd voor stilte, waarbij je niet probeert niet te denken, maar waarbij je niets doet met de gedachten die opkomen. Denk ze niet verder, maar laat ze voorbij gaan. Probeer je aandacht bijvoorbeeld volledig op het hier en nu te richten door op je adem te focussen.

Slaap valt ook onder rust. Zorg voor voldoende nachtrust.

Nog 1 belangrijk advies van de experts: stop met multitasken! Je brein wordt er niet fitter van. Voer je taken één voor één uit, dat houdt je brein meer ontspannen.

Nietsdoen werkt niet

Het is inmiddels duidelijk dat het bij stress niet goed voor je brein is om niets te doen. Ook al ervaar je vermoeidheid: luieren, bankhangen en niksdoen helpen je geest niet om stress tegen te gaan. Neem dagelijks de tijd voor aandacht, voeding en ontspanning voor je brein. Op die manier zorg je voor mentale veerkracht, waardoor je beter bestand bent tegen stress. Je brein houdt van uitdaging en prikkels, heeft het nodig om goed te kunnen blijven functioneren, maar ook hier is balans nodig.

Wil je weten hoe jij mentaal in balans kunt blijven op de werkvloer? Neem vrijblijvend contact met me op. Ik vertel je graag wat ik voor je kan betekenen waardoor jij als werkgever, manager of leidinggevende je eigen stress aanpakt en daarmee voor een gezond werkklimaat voor je medewerkers kunt zorgen.